Πριν από την ανθρώπινη παρέμβαση, οι ποικιλίες της κάνναβης που αναπτύσσονταν φυσικά, κατάφερναν να προσαρμοστούν στις συγκεκριμένες κλιματικές και περιβαλλοντικές συνθήκες της εκάστοτε περιοχής. Οι Indica ποικιλίες ευδοκίμησαν σε πιο δύσκολες και ψυχρότερες συνθήκες ορεινών περιοχών, παράγοντας κοντά και πυκνά φυτά με πλατιά φύλλα ενώ οι Sativa ποικιλίες μπορούσαν να αντεπεξέλθουν καλύτερα σε πιο θερμές και τροπικές περιοχές, δημιουργώντας ψηλά φυτά με λεπτά φύλλα.

Από τότε που οι καλλιεργητές της κάνναβης άρχισαν να ασχολούνται ακόμα πιο εντατικά με τα φυτά και να προχωρούν σε διασταυρώσεις διαφορετικών ειδών με στόχο την ποικιλομορφία (τόσο για φαρμακευτικές έρευνες όσο και για ψυχαγωγικούς σκοπούς), παρατηρήθηκαν ορισμένες διαφορές μεταξύ των φυτών έστω και αν αυτά άνηκαν στην ίδια ποικιλία. Στη σημερινή σύγχρονη γενετική, και παρά τις προσπάθειες των εταιριών για σταθεροποίηση των χαρακτηριστικών της κάθε ποικιλίας, διαπιστώνεται πως μεταξύ δύο καλλιεργειών του ίδιου στελέχους, είναι δυνατόν να αναπτυχθούν ελαφρώς διαφοροποιημένα φυτά ακόμα και αν διατηρείται πανομοιότυπο το περιβάλλον ανάπτυξής τους.

Αρκετοί είναι εκείνοι οι παράγοντες που επηρεάζουν την ανάπτυξη των φυτών, όπως οι συνθήκες φωτισμού, η υγρασία, η θερμοκρασία και το μέσο καλλιέργειας. Ωστόσο, αυτοί που παίζουν τον σημαντικότερο ρόλο για την τελική μορφολογία τους είναι:

• η γενετική κληρονομιά &
• το περιβάλλον ανάπτυξης

Ξεκινώντας από την γενετική σύνθεση του φυτού, όπως σε κάθε ζωντανό οργανισμό έτσι και στην κάνναβη, υπάρχει ένας γενετικός κώδικας στο DNA του που ονομάζεται γενότυπος και φέρει όλες τις βασικές γενετικές πληροφορίες που σχετίζονται με την επακόλουθη ανάπτυξη και εμφάνιση του φυτού. Ωστόσο, αν και ο γενότυπος είναι αυτός που επιτρέπει στο φυτό να εκφράσει τις διαφορετικές δυνατότητες του, το εσωτερικό / εξωτερικό περιβάλλον που του παρέχεται είναι εκείνο που τελικά θα διαμορφώσει τα τελικά χαρακτηριστικά που θα κυριαρχήσουν στο νέο στέλεχος.

Αυτή η φυσική έκφραση/εξέλιξη του γενοτύπου ονομάζεται φαινότυπος και καθορίζει όλες αυτές τις παραλλαγές μεταξύ των φυτών, οι οποίες σχετίζονται άμεσα με το περιβάλλον ανάπτυξης. Ένας φαινότυπος δηλαδή περιγράφει τη φυσική εμφάνιση του φυτού, την ανάπτυξη, τη βιοχημεία αλλά και τη συμπεριφορά του. Κατανοούμε λοιπόν πως οι συνθήκες καλλιέργειας (και το περιβάλλον γενικότερα) κατευθύνουν την εξέλιξη των χαρακτηριστικών του φυτού όπως το χρώμα, το σχήμα, το άρωμα, την περιεκτικότητα των κανναβινοειδών και την παραγωγή ρητίνης.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα για να κατανοήσουμε όλα τα παραπάνω είναι το εξής:

Ένας θηλυκοποιημένος σπόρος Blueberry, αν καλλιεργηθεί σε υπαίθριο χώρο, μπορεί να δημιουργήσει φυτά με όμορφες μπλε/μοβ αποχρώσεις στα άνθη και τα φύλλα του. Ωστόσο, αν ο ίδιος ακριβώς σπόρος καλλιεργούνταν σε εσωτερικό χώρο με υψηλότερες θερμοκρασίες, πιθανότατα να μην μπορούσε να αποδώσει αυτούς τους χρωματισμούς. Ο τρόπος δηλαδή που αναπτύσσεται ο σπόρος του Blueberry (το παρεχόμενο περιβάλλον και οι αλληλεπιδράσεις του φυτού με το περιβάλλον αυτό) είναι ο κύριος παράγοντας που θα καθορίσει και τον τελικό φαινότυπο του στελέχους. Αν και ο γονότυπος Blueberry φέρει τη γενετική πληροφορία για παραγωγή μπλε και μοβ χρωμάτων, το περιβάλλον (και συγκεκριμένα η θερμοκρασία σε αυτό το περιβάλλον) είναι αυτό που θα διευκολύνει τον χρωματισμό, με την πράσινη ή την μπλε εκδοχή του Blueberry να αποτελούν διαφορετικούς φαινότυπους της ίδιας ποικιλίας.

Πώς θα μπορούσαμε όμως να διαλέξουμε τον καλύτερο φαινότυπο από την αγαπημένη μας ποικιλία?

Όταν ο κάθε καλλιεργητής διασφαλίσει τις βέλτιστες συνθήκες καλλιέργειας έπειτα εναπόκειται στους σπόρους κάνναβης για το τελικό προϊόν που θα παραδώσουν. Ωστόσο, μια απλή εξέταση ενός σπόρου κάνναβης δεν μπορεί να μας δώσει πληροφορίες σχετικά με τα αποτελέσματα που θα έχουμε από αυτόν γι’ αυτό και θα πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη την ικανότητα και το ιστορικό της εταιρίας σπόρων από όπου τον επιλέξαμε. Εδώ αξίζει να σημειωθεί πως μια αξιόπιστη τράπεζα σπόρων οφείλει να έχει τουλάχιστον μία δεκαετία με σοβαρή εμπειρία αναπαραγωγής ώστε να είναι ικανή να παράγει και να σταθεροποιήσει ένα σύνολο γενικά παρόμοιων φυτών από την ίδια γενετική πηγή.

Κατανοώντας λοιπόν τη γενετική της κάνναβης, καταλαβαίνουμε πώς τα φυτά και οι επακόλουθοι φαινότυποι τους εξελίχθηκαν στο βάθος του χρόνου και από φυσικά στελέχη (ενδημικές ποικιλίες) φτάσαμε στη σημερινή σύγχρονη γενετική με αυτή την πληθώρα των ποικιλιών.

Four Elements Seeds

Πηγές:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1462421/

https://www.cannaconnection.com/blog/6671-all-you-need-to-know-about-phenotypes-and-genotypes

https://dutch-passion.com/en/blog/understanding-cannabis-phenotypes-genotypes-and-chemotypes-n980

https://www.royalqueenseeds.com/blog-basic-cannabis-knowledge-genotype-and-phenotype-n265

https://thenativehemp.com/genotypes-phenotypes-and-hemp/

https://homegrowncannabisco.com/grow-your-own-with-kyle-kushman/the-cannabis-plant/genotype-vs-phenotype/ (main photo)