Γνωρίζετε τι είναι τα τριχώματα (trichomes) και πώς συμβάλλουν στις φυσικές λειτουργίες της κάνναβης? Τα τριχώματα είναι η κύρια πηγή παραγωγής ρητίνης αλλά και κανναβινοειδών στο φυτό της κάνναβης. Αυτοί οι μικροσκοπικοί αδένες καλύπτουν τα φύλλα, τους οφθαλμούς και τα κλαδιά του φυτού, δίνοντάς του αυτή την λευκή “κρυσταλλική” εμφάνιση. Επίσης, υπάρχουν διαφορετικές κατηγορίες τριχωμάτων, όπου η κάθε μία φέρει το δικό της μέγεθος, σχήμα αλλά και βιοχημική λειτουργία.

Τι είναι τα τριχώματα?

Τα τριχώματα στην κάνναβη είναι ιδιαίτερα μικρά και μόνο με μικροσκοπική εξέταση αποκαλύπτεται η πραγματική τους υπόσταση. Κάποια από αυτά μοιάζουν με μικρά τριχίδια ενώ άλλα έχουν σχήμα παρόμοιο με ένα μανιτάρι. Σε αυτά, ένας μίσχος υποστηρίζει μια βολβοειδή σφαιρική κεφαλή και αναπτύσσονται απευθείας πάνω στο σώμα του φυτού. Μελέτες έδειξαν πως τα φυτά της κάνναβης χρησιμοποιούν τα τριχώματα (εκτός άλλων λειτουργιών τους) ώστε να ενισχύσουν το αμυντικό τους σύστημα, παραμένοντας ανθεκτικά στα παράσιτα και τα έντομα.

Κατά την αναπαραγωγική περίοδο, τα τριχώματα συμβάλλουν στην δημιουργία αλλά και στην ρύθμιση του χημικού προφίλ των φυτών. Εκτελούν αυτήν τη δραστηριότητα με εξαιρετική επάρκεια, δημιουργώντας έτσι εντυπωσιακές ποσότητες κανναβινοειδών, τερπενίων και φλαβονοειδών.

Ποιοί είναι οι διαφορετικοί τύποι των τριχωμάτων?

Βολβοειδή τριχώματα (Bulbous trichomes)

Τα βολβοειδή τριχώματα τείνουν να είναι ο μικρότερος τύπος τριχωμάτων. Μερικές φορές έχουν πλάτος μόλις 0,001 χιλιοστό και βρίσκονται σε ολόκληρη την επιφάνεια του φυτού. Ωστόσο, είναι εξαιρετικά δύσκολο να γίνουν ορατά μιας και αποτελούνται από ένα πολύ μικρό αριθμό κυττάρων.

Κεφαλοειδή άμισχα τριχώματα (Capitate sessile trichomes)

Τα κεφαλοειδή άμισχα τριχώματα είναι μεγαλύτερα από τα βολβοειδή. Φέρουν επαρκείς αριθμούς κυττάρων ώστε να σχηματίσουν μια κεφαλή η οποία καταλήγει σε μια πολύ μικρή βάση. Αν και με πλάτος περίπου 0,002-0,003 χιλιοστά, είναι επίσης δύσκολο στο να εντοπιστούν.

Κεφαλοειδή με μίσχο τριχώματα (Capitate–stalked trichomes)

Τα κεφαλοειδή με μίσχο τριχώματα είναι τα μεγαλύτερα σε μέγεθος. Το πλάτος τους φτάνει τα 0,05-0,1 χιλιοστά ενώ έχουν ύψος 0,2-0,3 χιλιοστά, γι’ αυτό και είναι πιο εύκολα ορατά. Αξίζει να σημειωθεί πως στις θηλυκοποιημένες ποικιλίες κάνναβης εμφανίζονται σε πολύ μεγαλύτερες ποσότητες. Για τους καλλιεργητές, αυτά τα τριχώματα είναι που παρέχουν και το μεγαλύτερο μέρος της ρητίνης και των κανναβινοειδών.

Αυτού του είδους τα τριχώματα φέρουν ένα μίσχο που είναι φτιαγμένος από κύτταρα γνωστά και ως επιδερμικά κύτταρα. Στην κορυφή του μίσχου βρίσκεται η σφαιρική κεφαλή του αδένα ρητίνης (capitate), η οποία φέρει ένα κέρινο εξωτερικό στρώμα που δρα ως “δέρμα”. Μέσα σε αυτή την κεφαλή βρίσκονται τα κανναβινοειδή και τα τερπένια του φυτού, τα οποία έχουν παραχθεί από τα εξειδικευμένα κύτταρα που υπάρχουν μεταξύ της κορυφής του μίσχους του τριχώματος και της σφαιρικής κεφαλής του αδένα ρητίνης.

Καθώς το φυτό μεγαλώνει και πλησιάζει στο σημείο συγκομιδής, οι αδένες ρητίνης αλλάζουν τον χρωματισμό τους. Από διάφανοι και άχρωμοι μετατρέπονται σε γαλακτώδεις και τελικά στην πλήρη ωρίμανση του φυτού αποκτούν ένα πορτοκαλί / κεχριμπαρένιο χρώμα.

Απλά μονοκύτταρα τριχώματα (Simple unicellular trichomes)

Τα απλά μονοκύτταρα τριχώματα δεν φέρουν αδένες και εμφανίζονται κυρίως στις δύο όψεις των φύλλων. Μοιάζουν με τριχίδια που προεξέχουν από την επιφάνεια του φυτού, χωρίς ωστόσο να έχουν την σφαιρική κεφαλή ρητίνης στην κορυφή τους. Αυτά τα τριχώματα πιστεύεται ότι προσφέρουν τη βασική άμυνα των φυτών απέναντι στα έντομα και τα παράσιτα ενώ συγχρόνως τα προστατεύουν από τον άνεμο και τις ηλιακές ακτίνες.

Κυστολιθικά τριχώματα (Cystolithic trichomes)

Τα κυστολιθικά τριχώματα είναι επίσης ένας τύπος μη αδενικών τριχωμάτων, χωρίς κεφαλή ρητίνης και μοιάζουν αρκετά με τα απλά μονοκύτταρα τριχώματα. Τα κυστολιθικά τριχώματα συχνά έχουν τη μορφή λεπτών, κυρτών τριχιδίων, συνεισφέροντας και αυτά με την σειρά τους στην προστασία του φυτού.

Ανθήρια άμισχα τριχώματα (Antherial sessile trichomes)

Τα ανθήρια άμισχα τριχώματα, αν και δεν είναι τόσο μεγάλα όσο τα κεφαλοειδή με μίσχο τριχώματα, φέρουν επίσης αδένες ρητίνης. Και εδώ εντοπίζεται μια σφαιρική κεφαλή ρητίνης, η οποία κάθεται πάνω από το μίσχο και σε αυτήν αποθηκεύονται τα τερπένια και τα κανναβινοειδή που παράγονται από το φυτό. Το πλάτος τους φτάνει περίπου τα 0,08 χιλιοστά και είναι ορατά μόνο με την χρήση μικροσκόπιου.

Πώς τα τριχώματα επηρεάζουν τα φυτά της κάνναβης?

Η παραγωγή τριχωμάτων είναι ζωτικής σημασίας και συμβάλλει καθοριστικά στον κύκλο ζωής της κάνναβης. Φέρουν αμυντικές ιδιότητες που βοηθούν τα φυτά να επιβιώσουν και να αναπαραχθούν ενώ συγχρόνως λειτουργούν ως πηγή των πολύτιμων θεραπευτικών ενώσεων τους (κανναβιδοειδή & τερπένια).

Στα φυτά της κάνναβης υπάρχουν ειδικά κύτταρα, τα οποία παράγουν εκκρίσεις τερπενίων και κανναβινοειδών, αποθηκεύοντας τα στον σφαιρικό αδένα ρητίνης του τριχώματος. Η ακριβής φύση αλλά και η αναλογία των κανναβινοειδών και των τερπενίων που εκκρίνονται καθορίζεται τόσο από τα γενετικά χαρακτηριστικά του σπόρου που έχει επιλεγεί όσο και από τις περιβαλλοντικές συνθήκες στον χώρο καλλιέργειας του φυτού.

Αξίζει να σημειωθεί πως η κολλώδης επικάλυψη των τριχωμάτων δρα ως φυσικό φράγμα για την αποτροπή εισβολής παράσιτων και εντόμων στην καλλιέργεια ενώ συγχρόνως συμβάλλουν και στην προστασία των ευαίσθητων φυτικών ιστών από τις βλαβερές συνέπειες των ηλιακών ακτίνων UV, βοηθώντας έτσι στην σωστή ανάπτυξη των φυτών της κάνναβης.

Ποιός ο ρόλος των τριχωμάτων πριν την συγκομιδή των φυτών?

Αρκετοί καλλιεργητές εξετάζουν προσεκτικά το χρώμα των τριχωμάτων στα φυτά τους μέχρι και το τέλος της συγκομιδής. Τα τριχώματα είναι παρόντα σε μικρότερες ποσότητες όταν τα φυτά είναι νεαρά ενώ καθώς αυτά μεγαλώνουν, αυξάνονται σε ποσότητα και αρχίζουν να γίνονται πιο ορατά περίπου στο μέσο της άνθισης. Προς το τέλος της ανθοφορίας, μια παχιά στρώση ρητίνης καλύπτει τα άνθη και τα φύλλα των φυτών, προσφέροντας τους αυτή τη λευκή / ασημί, σχεδόν κρυσταλλική όψη.

Four Elements Seeds

Πηγές:

https://en.wikipedia.org/wiki/Trichome

https://www.microscopemaster.com/trichomes-and-microscopy.html

https://potguide.com/blog/article/what-are-trichomes/

https://cannabisindustryinstitute.com/news/magnifying-your-harvesting-skills/

https://dutch-passion.com/en/blog/what-are-cannabis-trichomes-and-how-do-they-affect-your-smoke-n986

https://www.royalqueenseeds.com/blog-cannabis-trichomes-importance-n430