Η ιστορία της κάνναβης ξεκινά από αρχαιοτάτους χρόνους. Η κάνναβη είναι ένα γηγενές φυτό της Κεντρικής Ασίας αλλά και της Ινδικής υποηπείρου και πιθανότατα από τα πρώτα φυτά που καλλιεργήθηκαν από τον άνθρωπο χάρη στις πολλαπλές ευεργετικές της ιδιότητες. [1,2]

Μια υπόθεση για την προέλευση και την διάδοση της κάνναβης είναι ότι μπορεί να είχε εξημερωθεί από νομάδες, ανεξάρτητα από οποιονδήποτε πολιτισμό και αν προέρχονταν. Η νομαδική καλλιέργεια βασίζεται στο γεγονός ότι εμφανίστηκε ταυτόχρονα σε διαφορετικές τοποθεσίες σε όλο τον κόσμο (Κίνα, Ινδία, Περσία, Ευρώπη). Αυτή η υπόθεση τεκμηριώνεται από τους σπόρους κάνναβης που βρέθηκαν σε Σκύθιους τάφους στα βουνά Αλτάι. Οι Σκύθες ήταν Νεολιθικές Ιρανικές ιππικές φυλές, οι οποίες αναφέρθηκε ότι κατοικούσαν σε μεγάλες περιοχές της κεντρικής Ευρασιατικής στέπας από τον 7ο αιώνα π.Χ. έως τον 4ο αιώνα μ.Χ. Επίσης, υπάρχουν καταγραφές από τον Ηρόδοτος (480 π.Χ.) για τους Σκύθες, οι οποίοι έφερναν σπόρους κάνναβης και στην Ευρώπη. Οι Σκύθες μετανάστευσαν επίσης στην Κίνα και την Ινδία, όπου μετέφεραν και εκεί σπόρους κάνναβης.

Μία ανασκαφή στην περιοχή Γιανγκχάι της Λεκάνης του Ταρίμ, στην Κίνα, γνωστή ως Yanghai Tombs, αποκάλυψε τα λείψανα ενός Καυκάσιου σαμάνου, στου οποίου τον εξοπλισμό περιλαμβανόταν και μια ποσότητα κάνναβης. Αυτή η έρευνα παρέχει ίσως την παλαιότερη τεκμηρίωση της κάνναβης ως φάρμακο και συνέβαλε σημαντικά στην ιατρική και αρχαιολογική καταγραφή αυτού του προ-μεταξοτυπικού πολιτισμού. [3]

Επίσης, σε μία πιο πρόσφατη ανασκαφή σε έναν αρχαιολογικό χώρο (ο οποίος χρονολογείται περίπου το 8.000 π.Χ.) στα νησιά Oki, κοντά στην Ιαπωνία, βρέθηκαν σπόροι κάνναβης κάτι το οποίο υποδηλώνει την πιθανή χρήση του φυτού στην περιοχή εκείνη από αρχαιοτάτων χρόνων. [4]

Μετά τη διάδοση της κάνναβης σε όλη την Ευρασία, οι γεωγραφικά απομονωμένες κοινότητες άρχισαν να καλλιεργούν και να χρησιμοποιούν τα φυτά της κάνναβης για διαφορετικούς σκοπούς, όπως για βρώση (οι σπόροι ή το λάδι σπόρων ήταν μια εξαιρετικά αγαπητή τροφή), για την δημιουργία υφασμάτων ή ακόμα και για φαρμακευτικούς-θεραπευτικούς σκοπούς. Αυτές οι απομονωμένες περιοχές με καλλιέργειες κάνναβης ήταν που τελικά προκάλεσαν και αυτή την εξαιρετικά μεγάλη ποικιλία κάνναβης που διαθέτουμε σήμερα.

Τέλος, στην αρχαία Ελλάδα πιστεύεται ότι διδάχτηκαν την καλλιέργεια της κάνναβης και την τεχνική επεξεργασίας των ινών της από τους γείτονες τους εξ’ Ανατολής. Αναφορές στην κάνναβη βρίσκουμε για πρώτη φορά τον 5ο αιώνα π.Χ. σε συγγραφικό έργο του Ηρόδοτου σχετικά με τον Σκύθιο πολιτισμό.

Από τον 5ο αιώνα π.Χ. και μετά, οι σχετικές αναφορές σε κείμενα αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων πληθαίνουν. Μέσα από αυτές φαίνεται πλέον καθαρά ότι οι αρχαίοι Έλληνες καλλιεργούσαν την κάνναβη όχι μόνο ως πρώτη ύλη για την κατασκευή καραβόπανων, σχοινιών και υφασμάτων κάθε λογής, αλλά και για θεραπευτική ή ψυχαγωγική χρήση.

Διαπιστώνεται λοιπόν ότι από την αρχαιότητα έως και σήμερα παγκοσμίως, η κάνναβη είναι ένα από τα πιο ευρέως διαδεδομένα φυτά, η οποία συνεχίζει να μας προσφέρει απλόχερα τις πολλαπλές ευεργετικές της ιδιότητες!

Στέλιος Παπαδημητρίου
Επιστημονικός συνεργάτης
MSc Bioinformatics

ΠΗΓΕΣ

1. Department of Primary Industries and Fisheries,Queensland Government, 2008, “Information paper on industrial hemp (industrial cannabis)”
2. Ethan Russo et al., 2007, “History of cannabis and its preparations in saga, science, and sobriquet”
3. Ethan Budd Russo et al., 2008, “Phytochemical and Genetic Analyses of Ancient Cannabis from Central Asia.”
4. Tengwen Long et al. 2017, “Cannabis in Eurasia: origin of human use and Bronze Age trans-continental connections”.
5. Walther Otto Müller – From Franz Eugen Köhler’s Medizinal-Pflantzen. Published and copyrighted by Gera-Untermhaus, FE Köhler in 1887 (1883–1914).
6. “Η ιστορία της καλλιέργειας κάνναβης στην Ελλάδα μέχρι το αποκορύφωμά της τον 20ό αιώνα”, www.agro24.gr